Beste Bulls,
Alvorens ernstig te worden wensen we jullie allen een warm, gezellig en gezond jaar toe waarin we elkaar eens kunnen zien.
Over 2020. Hoewel we reeds enkele jaren stellen dat beurzen redelijk duur zijn , stoomde de trein lekker door tot februari. Nu, dit klopt niet , technisch hebben vele aandelen hun top in 2018 gehaald en zijn deze nu goedkoper dan toen. In maart zijn we dan 32% de dieperik in gegaan. Toch was de brede markt zelfs dan nog niet echt goedkoop maar was ze wel correct qua waardering op de lange termijn grafiek. Deze keer is het anders. De lage rente, de ingrepen van de centrale banken, ….. . Maar is het dit keer anders? Meer dan waarschijnlijk niet. We leven in rare tijden waar we ongekend terrein zijn ingelopen (niet ingestapt) en waar we de gevolgen niet eens van kennen. Ik denk dan aan negatieve rente (Europa) , negatieve reële rente (overal) en overheden die geld drukken alsof het wc rolletjes zijn. Nu eigenlijk zijn het ook niet meer dan WC rolletjes, maar dat is voor een ander gesprek.
Covid werd ons in de strot geramd. Is dit virus aanwezig? Jazeker. Zal het ooit weg gaan? Nope. De geschiedenis leert ons dat een virus vrijwel onmogelijk uit te schakelen is. Eigenlijk is Covid niks meer dan de laatste telg van de familie Von Trapp waar er eentje is bijgekomen. Het is een nieuwe variant van de griep. Waarom sterven we er dan aan? Wel zoals bij alle andere Von Trapps hebben we in het begin geen antilichamen. Als je het eenmaal gehad hebt zal jou afweersysteem bij het opnieuw oplopen van het virus weten hoe het moet reageren. Zoals bij elke pandemie lost het probleem zich na 3 tot 5 jaar uit zichzelf op. Het enige feit is dat een virus één der belangrijkste natuurwetten volgt en dus de zwakste dieren (wij zijn an sich ook dieren) uitschakelt. Wil dit zeggen dat we dit moeten laten gebeuren? Wel, dat is een heel interessante vraag. Vanuit een natuurlijk inzicht is dit niet abnormaal maar vanuit ethisch vlak is dit een totaal ander gegeven en hebben we een verantwoordelijkheid om voor onze medemensen te zorgen (in het klassieke viruspatroon zijn het de ouderen en zieke mensen (zwakke gezondheid) die het zwaarst te lijden hebben).
Tijdens de eerst lockdown heeft men een terechte keuze gemaakt om alles dicht te leggen. Er kwam weinig info uit China waar je iets aan had en dan die verschrikkelijke beelden uit het noorden van Italië. Maar er zijn veel fouten gemaakt toen. De uitleg is dat men niet wist hoe men daar moest op reageren. Wel, dit vind ik een zwak excuus. Er waren tonnen ervaring door EBOLA, SARS,…. die niet gebruikt werd. Deze week las ik een artikel van een Duitse geleerde in longziekten. Er hadden veel doden vermeden kunnen worden door gewoon te beademen en er werden teveel mensen in slaap gelegd werden en geïntubeerd. Nu is langer dan 3 dagen in coma gehouden worden met een intubatie zeer slecht voor de longen. De longen bewegen en krijgen een zware samenstelling van zuurstof (zuivere zuurstof is een middel dat ons oxideert (uit de lessen chemie), en hoewel we dit nodig hebben om te leven doodt dit ons dus (deels) ook op termijn). Hierdoor worden de longen beschadigd, zijn ze nog veel harder ontstoken en sterft ruim de helft van de patiënten. Dit is één van de redenen dat er in de eerste golf veel meer mensen overleden zijn dan in de tweede golf. Moeten we dan helemaal niks doen? Nee, tuurlijk niet, anno 2020 hebben we de middelen om daar iets tegen te doen. We hebben de voorbeelden voor ons waar dit succesvol gedaan is bij uitbraken van virussen die veel dodelijker zijn dan Covid (mortaliteit COVID 0,14% (Griep 0,12%), SARS 6% , EBOLA 50%). Ebola is veel dodelijker doch veel minder besmettelijk. Idem met SARS. Nu, in beide gevallen isoleert men de groep en verzorgt men deze zo goed mogelijk over een voldoende lange tijd. In het geval van EBOLA sluit men dorpen af waarbij soms de helft sterft. In het geval van SARS (waar we dezelfde strategie zouden kunnen gebruiken als voor COVID): Maskers in openbare ruimtes, grote groepen beperken, elke dag ruimtes echt ontsmetten, aan elke deur gels hebben om de handen te desinfecteren en vooral de zwaksten van de maatschappij isoleren van de rest. In geval van een uitbraak direct een stad volledig isoleren voor 3 tot 4 weken. De maatregelen die we nemen zijn een beetje disproportioneel met de ziekte zelf. Waarbij we vooral voor de zwaksten moete zorgen en de rest zou mede verantwoordelijkheid moeten nemen. Maar in onze Westerse maatschappij is die verantwoordelijkheid volledig zoek gegaan. De laatste 50 jaar door de fout van de maatschappij zelf en het politieke veld. Straffeloosheid, een ieder voor zich mentaliteit en een maatschappij van moreel verval zijn hier de oorzaak van. Nu, dit virus kan misschien (of toch deels) opgelost worden met een vaccin maar het virus blijft verder woekeren. Ik hoop dat deze Covid-periode zeer snel achter de rug is. Ik hoop ook dat jullie er allemaal doorheen komen en we ook elkaar kunnen terug zien in goede lichamelijk en geestelijke gezondheid. Of je nu een vaccin wil of niet., gewoon terug het normale leven kunnen hervatten.
Nu komen we bij het punt waar we praten over de economie. Negatieve of nulrente, honderden miljarden per maand in de markten pompen gedurende vele jaren (sinds 2008, deze bedragen worden nog steeds groter), negatieve reële rente, duizenden miljarden in de markt gepompt door de overheden (even ter verduidelijking: van 1912 tot 2000 was de balans van de FED 800 miljard dollar, nu op 1 jaar tijd kwam er 3000 miljard dollar bij). We bevinden ons op onontgonnen terrein en niemand weet de gevolgen van de acties die we ondernemen. We zijn niet voorzichtig een moeras ingestapt maar er volle bak ingelopen. Dus denk ik dat je beter voorzichtig bent. Hou je beter bij sterke bedrijven, met een mooie balans en die weten waar ze mee bezig zijn.
Na de drop van maart zijn we als club ingestapt, voorzichtig. Een beetje te voorzichtig. We hebben “Total” aangekocht en hadden nog moeten bijkopen, “Parker Hannifin” bijgekocht en ook stappen gezet in “Disney”. Al deze investeringen hebben ons geen windeieren gelegd. Nu zijn er heel veel die begonnen zijn met beleggen. Nu ja, de meeste speculeren en dit zal ergens in de komende maanden, jaren fout aflopen, ook dan gaan er velen afhaken met beleggen.
Het zal worden als Mark Twain’s kat , die na een traumatische ervaring nooit meer op een warme kachel gaan zitten is. Eveneens op geen koude kachel meer. We kennen als belegger bepaalde risico’s. Als je weet dat bijna alle meerwaarde (toegevoegde waarde) op de beurzen de creatie is van 6% van de bedrijven moet je beseffen dat je voorzichtig moet zijn. In ons land hebben we dit gezien met “Galapagos”. Dit bedrijf heeft zware klappen gekregen omdat hun product geen goedkeuring kon vinden op de Amerikaanse markt. Nu gaan ze dit zelf in de Europese markt plaatsen. De koers noteert op dit moment aan de cashpositie (ongeveer 80 euro per aandeel). Alleen is er in het bedrijf een serieuze cashdrain en zakt de cashpositie elke maand. Tuurlijk hebben ze nog andere producten in ontwikkeling, maar die zijn nog niet op de markt en kosten nog handenvol geld en er is nog geen enkele garantie op goedkeuring. Vergeet niet, de Farma maffia is er ook. Het probleem is dat Galapagos nu zelf een product gaat vermarkten en ze daar geen ervaring mee hebben. Dit wil zeggen dat er groeipijnen gaan zijn en fouten gemaakt gaan worden. Dit kan betekenen dat het geld toch op zal raken en “Galapagos” weer op bedelmissie gaat. Bovendien hebben ze niet dezelfde relatie met de overheden die “Merck”, “J&J”, “Medtronic” en “ABBVIE” wel hebben. Dit kan voor problemen zorgen of op de 2 de rij gezet worden. Maar dit is een risico die je neemt als belegger in een soortgelijk bedrijf. De grote spelers hebben een veel grotere pijplijn en hebben al meerdere producten die omzet (en winst) opleveren. Investeren in die bedrijven zorgt voor minder risico en meer stabiliteit (maar een beperkt rendement (6 tot 10% yoy). Anderzijds zijn de mogelijke winsten natuurlijk veel groter bij die kleintjes. Maar het is zoals je in een kooi met duizend kikkers zit, 990 zijn gifkikkers, 10 zijn onschuldig. Doch jij moet één ervan kussen. Je kan dan kiezen om kleinere bedragen in veel van die aandelen te stoppen en zo aan risicospreiding te gaan doen. Je zal dan op sommige aandelen mooie winsten hebben, op vele aandelen ook dikke verliezen lijden en sommige aandelen gaan niks gedaan hebben. En dan moet je zich afvragen of je wel al die onrust in je hoofd wil en of de rendementen beduidend meer zijn dan 8 a 10% yoy. Een andere mogelijkheid is dat je alles of niks speelt. Maar dit heeft dan niks met beleggen te maken.
Iets wat aangeeft dat we in gevaarlijke tijden zitten, zijn de vele IPO’s . Er zijn er nu meer die per jaar naar de markt komen dan in 1999 ( nkel 2000 was nog iets meer). Dit is een teken dat we aan de top van een cyclus zitten en we in een dure, totaal van de werkelijkheid losstaande markt zitten. We weten allen wat daarna gebeurd is. Nu, inderdaad zijn er nu winstgevende technologiebedrijven. Maar velen zijn totaal nog niet winstgevend of zullen het nooit worden. Een voorbeeld hiervan is “Nikolai”. Ze gingen het eens gaan regelen met een waterstofmotor voor vrachtwagens. Nu, wij hebben “Cummins” in portefeuille en die werken ook aan een elektrische motor, ze hebben een waterstofmotor die heel erg in trek komt bij bussen voor stedelijk verkeer. Nu, zij zeggen dat ze klaar staan door jarenlange integratie om die stap te maken maar dat er op dit moment bij de klanten onvoldoende draagvlak is om daar volledig op over te schakelen. Batterijen bijvoorbeeld moet je opladen voor lange afstandsverkeer, snelladers zijn slecht voor batterijen. Er zijn bijna geen waterstoftankstations. Waar ga je dan bijtanken? ,………..
Nu, “NIKOLAI” had het allemaal zo ineens. Achteraf bleek in het filmpje op hun website dat er dus geen motor in de vrachtwagen geplaatst was maar dat deze gewoon naar beneden gleed van een helling om op deze manier hun filmpje op te nemen. De gevolgen zijn en waren desastreus. Toch zijn er nog een pak gekken die hier geld in steken. Wel, ik hou het bij “Cummins”. Als men ziet dat bij een IPO de koers X2 , X3 gaan op de eerste handelsdag dan denk je toch “Hier zijn gekken aan het werk?”
Waarom brengt een ondernemer zijn bedrijf naar de beurs? Uit sociale overweging? Om te delen? Neen, die wil cashen. Dus hij stelt een zakenbank aan om een zo hoog mogelijke prijs te krijgen. Dit is gewoon gezond verstand. En dan gaan die koersen op de eerste dag X2,X3. Te gek voor woorden.
Onze club heeft door de bedrijven in portefeuille de storm goed doorstaan en we zijn weg gelopen van de eurostoxx 50. Deze voorsprong werd deels teniet gedaan door een zwakker wordende dollar. Maar toch is er een verschil en dit verschil zal pas na een crisis blijken heb ik meermaals op vergaderingen gezegd. Wel, het is niet zo vaak, maar ik denk dat ik bij deze gelijk heb. Over de dollar denk ik het volgende. Deze zal de komende tijd gedurende enkele jaren verzwakken tegenover de euro. Vooral door het rijkelijk vloeien van nieuwe dollars op de wereldmarkt. Hoeveel kan ik niet inschatten. Dit hangt ook af hoeveel euro’s de ECB nog gaat pompen en de overheden. Deze beweging zal pas in 2023-2024 ten einde komen en dan zal deze weer zachtjes sterker worden. Uit lange termijn perspectief zou ik dat als een non event beschouwen. Daarom niet in dollar investeren of hals over kop goede bedrijven verkopen lijkt me te gek voor woorden. Nu, er is ook een terugverdieneffect. “KO” bijvoorbeeld verkoopt meer dan de helft van zijn producten buiten de VS. In Europa zal er winst gemaakt worden in EURO, als deze dan naar groepswinst van het bedrijf wordt samengevat zal bij een zwakke dollar de onderliggende winst in dollar stijgen.
Ik denk dat we op degoede weg zijn, hoewel ik denk dat er nog vele gevaren loeren om een serieuze beurscrash mee te maken.
- Het vaccin werkt niet lang genoeg.
- Er treden minder prettige bijwerkingen op
- Schulden worden te hoog
- De inflatie stijgt en centrale banken moeten de rente verhogen
- Hyperinflatie
- Bijkomende economische problemen
- Misschien moet de echte crisis nog losbarsten
- Oplopende economische spanningen tussen het Westen en het Oosten
Toch ben ik van mening dat de portefeuille op lange termijn zeer sterk zal presteren.
Waar in beleggen in de komende jaren?
- In eigen bedrijven die sterk in portefeuille zitten
- Berkshire Hathaway
- Amazon, Alphabet (Google) en Apple gaan nog mooi stijgen
- Snap on, TROW zijn niet duur
- Huntington Ingalls Industries, BWXT
- Exxcon Mobile (maakt in 2021 een inhaalbeweging tegenover de markt)
- Visa en Mastercard
- AFlac
- En sommige van de ETSY, Fastly,….. bedrijven
- Google, Amazon en Apple.
- Uranium boom op komst
Het zou me niks verbazen indien ergens in de komende tijd de beurzen serieus dalen. Maar deze kunnen ook nog een tijdje verder omhoog gaan. Één ding is zeker, dit loopt ergens onderweg fout af en we zouden best eens een gelijkaardige situatie kunnen zien zoals in 2000.
Wie in 2000 “Disney” gekocht had, heeft tot 2012 geen dollar van zijn investering teruggezien. Toch was in die 12 jaar het dividend opgetrokken en de winst +245% gegaan. Waarom? Wel, dit was toen te duur aangekocht. Sindsdien heeft “Disney” wel beginnen opbrengen. Ik verwacht dat “Disney” in 2022 terug dividend zal betalen. Ondertussen moeten we verder bouwen aan de portefeuille. Ik heb al enkele keren gezegd dat ons dividendinkomen sinds 2016 op een iets lager pitje staat omdat we onze vastgoedbevaks buiten hebben gezet. Maar al onze bedrijven keren bijna elk jaar meer dividend uit. Zo zal in februari de uitkering van “ABBVIE” stijgen van 1,18 dollar naar 1,3 dollar, zal ook “KO” zijn dividend optrekken (met 1 cent per kwartaal waarschijnlijk) en mogen we bij “Dover”, “Parker Hannnifin”, “Cummins” e.a. toch terug een dividendstijging verwachten. “Total” draagt ook goed bij en we zullen in 2021 ons dividendinkomen zien groeien. Zeker weten. “Berkshire” zit op 145 miljard cask (5 miljard meer dan begin 2020) en ondertussen hebben ze voor 19 miljard aandelen ingekocht (+3% eigen aandelen). Dit wil zeggen dat de onderliggende waarde bij “BRK” ook stijgende is. Ook verwacht ik hier verdere groei de komende jaren en stel ik ook hier dat “BERKSHIRE Hathaway” nog niet duur is.
Hierbij sluit ik graag af met een dankwoord. Een dankwoord naar jullie allen toe. Voor de inspanningen die jullie leveren om de vergaderingen bij te wonen (die toch minder zijn dan in werkelijkheid), de inspanningen die jullie leveren om iets bij te brengen aan de vergadering(en). Het enige wat ik mis is de plaagstoten tijdens de vergaderingen en de afterparty na de vergadering. Graag wil ik ook een dankwoordje richten naar de bestuursleden.
In de eerste plaats aan Sven, die zowel administratief als inhoudelijk zeer veel werk levert en dit zeer goed doet. Aan Ignace die zorgt dat de orders ingelegd worden en deze dan ook meedeelt bij de aankoop/verkoop. Kris voor zijn beursspel (dat dit jaar niet is kunnen doorgaan en je weet wel waarom). En als laatste aan Gillis, die zeer mooi werk leverde voor de website. Waar we te weinig gebruik van maken en de welke we veel meer gaan gebruiken en promoten nadat we weer los gelaten worden. Heren, oprechte dank voor de inspanningen.
Verder hoop ik dat het nieuwe jaar goed gestart is bij jullie allen. Dat we naast financieel succes nog veel belangrijkere overwinningen mogen boeken. Afraken van die verdomde Covid, allen en onze geliefden gezond mogen blijven, we eindelijk eens mogen feesten en vooral genieten van momenten met elkaar.
Hopelijk tot heel binnenkort en alvast tot dan.
Ik stel voor dat we er dan eens een knal op geven!
Tot volgende vergadering!
BULL’S EYE SOCIETY 